Page 26 - ATMOSFER 106. SAYI

MEVZUAT

Mustafa GÜMÜŞ
Bakan a.

Genel Müdür

T.C.
TİCARET BAKANLIĞI
Gümrükler Genel Müdürlüğü

Sayı : E-40216608-145-00074594350
Konu : Serbest Bölgeler

06.06.2022 / 74594350
DAĞITIM YERLERİNE

İstanbul Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü’nden alınan 07.09.2021 tarihli, 66984595 sayılı
yazıda, özetle; serbest bölgelerde üretilen Türk menşeli eşyanın Türkiye’ye ithalinde genellikle “AT”
muafiyet kodu girilerek, A.TR kısmına “V” yazıp beyannamenin 44 no.lu hanesine ise A.TR için “T.C
Menşeili” yazarak vergi muafiyeti sağlandığı, AT muafiyeti eşyanın Avrupa Birliği ülkelerinden A.TR
dolaşım belgesi eşliğinde gelmesi durumunda tanınmasına rağmen, serbest bölgelerde serbest
dolaşım durumunda olan eşyanın Türkiye’ye ithalinde, yükümlülerce daha uygun bir muafiyet kodu
bulunmadığından bahisle AT muafiyet kodunun seçildiği;
Serbest bölgelerden Türkiye’ye eşya ithalinde, serbest bölgelerde üretilen nihai ürün için tercihli
tarife uygulaması söz konusu olmadığından ve İthalat Rejimi Kararında eşyanın yalnızca “Türk
menşeli” olma kriterine göre belirlenmiş bir tercihli tarife de bulunmadığından, serbest bölgelerde
üretilen Türk menşeili eşyanın Türkiye’ye ithalinde genellikle eşyaya ilişkin olarak örneğin “SBUS-
DE” kısaltması ve “Serbest Bölgede Üretilen Serbest Dolasımdaki Eşyanın ithali” açıklaması ile
yeni bir muafiyet kodunun oluşturularak işlemlerin devamının sağlanmasının uygun olacağı ifade
edilmiştir.
Anılan Bölge Müdürlüğüne muhatap 22.02.2022 tarihli, 71981043 sayılı yazımızla, özetle; BİLGE
sisteminde yer alan uluslararası anlaşma kodları ile ilgili “Uluslararası anlaşma kodları ve bu
kodlara karşılık aranacak belgelere ilişkin Menşe Kontrol Tablosu”nda AT uluslararası anlaşma
kodu için belirtilen çıkış ülkeleri arasında Türkiye ve serbest bölge bulunmadığı; dayanağı 1/95
sayılı Ortaklık Konseyi Kararı olan söz konusu kodun, çıkış ülkesi bahse konu tabloda yer alan AB
ülkelerinden biri olan ve serbest dolaşım ilkesi çerçevesinde geçerli olan tarifeden yararlanabilecek
eşya için belirlendiği; bu çerçevede, serbest bölgeden serbest dolaşıma giriş beyannamesi ile
Türkiye’ye ithal edilecek eşya için AT uluslararası anlaşma kodunun kullanılmaması gerektiği ifade
edilerek, söz konusu Bölge Müdürlüğünün yazısına konu serbest bölgelerde üretilen nihai ürün için
değerlendirmelerimiz bildirilmiştir.
Bilindiği üzere, Gümrük Kanununun 3 üncü maddesinde; “Gümrük vergileri” deyimi, ilgili mevzuat
uyarınca eşyaya uygulanan ithalat vergilerinin ya da ihracat vergilerinin tümü; “İthalat vergileri”
deyimi ise;
a) Eşyanın ithalinde ödenecek gümrük vergisi ile diğer eş etkili vergiler ve mali yükler,
b) Tarım politikası veya tarım ürünlerinin işlenmesi sonucu elde edilen bazı ürünlere uygulanan
özel düzenlemeler çerçevesinde ithalatta alınacak vergiler ve diğer mali yükler
Olarak tanımlanmıştır.
Gümrük Yönetmeliğinin 431 inci maddesi; “Serbest bölgede üçüncü ülke menşeli girdiler kul-
lanılarak üretilen eşyanın serbest dolaşıma sokulmak istenilmesi durumunda beyan sahibinin talebi
halinde Kanunun 161 inci maddesi, talep olmaması halinde ise aynı Kanunun 15 inci maddesi
hükümlerine göre gümrük vergileri hesaplanır.”;
Gümrük Kanununun 161 inci maddesi; “…
2. Serbest bölgede mutat elleçlemelere tabi tutulan eşyanın gümrük vergilerinin hesaplanmasında,
söz konusu eşyanın dikkate alınacak niteliği, gümrük kıymeti ve miktarı; beyan sahibinin talebi ve
Kaynak (www.mevzuat.net)

24